Dach nadaje kształt i charakter budynkowi. A że chcielibyśmy, aby w niezmienionym stanie służył nam przez długie lata, to przed podjęciem ostatecznej decyzji o jego wyglądzie, dobrze zastanówmy się i przyjrzyjmy okolicznym dachom, aby nasz dom wkomponował się w otoczenie.

Kształt i wielkość dachu to nasz indywidualny wybór, zależy od naszych upodobań, potrzeb, a także możliwości finansowych. Najważniejsze, aby nam się podobał i spełniał nasze oczekiwania.

Wybierając dach musimy uwzględnić warunki klimatyczne, ponieważ najważniejszą funkcją dachu jest skuteczna ochrona przed opadami atmosferycznymi. Powinniśmy budować zgodnie z obowiązującymi zasadami, które w każdym regionie kraju są różne. Warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego działki regulowane są bezpośrednio przez obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy. Warto więc je sprawdzić już na samym początku (przed zakupem działki, a na pewno przed wybraniem projektu domu), ponieważ może się okazać, że projekt nie zostanie dopuszczony do realizacji, bo kąt nachylenia połaci jest zbyt mały lub zbyt duży w stosunku do obowiązujących w tym rejonie wymogów.

Zastanówmy się czy poddasze ma być użytkowe czy nie, czy w przyszłości nie będziemy rozbudowywać domu, przeanalizujmy wszystkie wady i zalety każdego rodzaju dachu podczas budowy i eksploatacji, przeliczmy wszystkie koszty.

Dach stromy

Ma różne odmiany - może mieć prostą lub bardzo skomplikowaną konstrukcję, co decyduje nie tylko o wyglądzie domu, ale także o ilości miejsca na poddaszu. Trzeba pamiętać, że im bardziej rozrzeźbiony dach, tym więcej słabych punktów (większe ryzyko uszkodzeń) oraz więcej materiałów potrzeba do jego wykonania (będzie droższy). Za to wybór materiałów, którymi można wykończyć dach jest o wiele większy niż dachu płaskiego. Po stromym dachu deszcz szybko spływa, a śnieg nie zalega. Zagrożeniem są natomiast silne wiatry, które mogą zrywać elementy przykrycia, a nawet cały dach.

Rodzaje dachów stromych

	Jednospadowy (jednopołaciowy, pulpitowy) - wyglądem przypomina dach płaski. Wydawałoby się, że jest prosty do wykonania, ale jeśli poddasze ma być użytkowe, to konstrukcja połaci staje się wielopłaszczyznowa. Najczęściej dach jednospadowy wykonywany jest na przybudówkach, budynkach gospodarczych lub długich i wąskich budynkach, w których rozpiętość między ścianami wynosi maksymalnie 6 m.
	Dwuspadowy (dwupołaciowy) - ma dwie połacie dachu nachylone pod kątem. Jeśli pod takim dachem zaplanowaliśmy poddasze użytkowe, to trzeba pamiętać o zachowaniu szczeliny wentylacyjnej między izolacją a pokryciem dachu. Poddasze nieużytkowe stanowi samą w sobie, jedną wielką przestrzeń wentylacyjną. Konstrukcja dachu należy do prostszych w wykonaniu.
	Czterospadowy (kopertowy) - konstrukcję takiego dachu tworzą cztery skośne połacie (przeważnie o tym samym kącie nachylenia): dwie większe mają kształt trapezu, dwie mniejsze trójkąta. Połacie tworzą poddasze z większą ilością skosów i mniejszą powierzchnią użytkową.
	Mansardowy - ma dwie lub cztery połacie dachowe, gdzie każda z połaci jest "załamana" - dolna część jest nieznacznie odchylona od pionu i w zasadzie zastępuje ścianę zewnętrzną. Dach mansardowy pozwala na maksymalne wykorzystanie powierzchni poddasza, ponieważ w pomieszczeniach jest bardzo mało "niskiej przestrzeni".
	Wielospadowy (wielopołaciowy) - to wiele połaci w kształcie trapezów, trójkątów lub równoległoboków, które powinny mieć ten sam kąt nachylenia. Tego typu dach stosowany jest w domach o dużym metrażu i z dużą ilością pomieszczeń. Jeśli chcemy, aby przestrzenie pod dachem były użyteczne, połacie powinny opierać się na ścianach kolankowych o wysokości minimum 115 cm. Jest to jeden z trudniejszych i droższych typów dachu do wykonania.
	Namiotowy - przypomina piramidę, ponieważ zbudowany jest z trójkątów - wszystkie połacie dachu są równe, nachylone pod tym samym kątem i zbiegają się w jednym punkcie. Dachem tym przykrywa się budynek o rzucie poziomym - kwadratowym lub wielobocznym. Zalicza się go do dachów prostszych w budowie.
	Naczółkowy - dach dwuspadowy z dodatkowymi, krótkimi połaciami na ścianach szczytowych, które tworzą tzw. naczółki (stąd nazwa dachu). W zależności od kąta nachylenia połaci, dach naczółkowy może tworzyć poddasze użytkowe lub nieużytkowe.

Artykuł "Forma dachu" Joanny Szot, Przegląd Dachowy 2009